ERKEN HABER - Yaşlanmayan ve kendi kendini onarabilen ilkel omurgalı deniz canlıları olan ascidians grubundan ilaç hammaddeleri elde edilmesi hedefleniyor.
Bu konuda ekibiyle altı yıldır çalışan ODTÜ Öğretim Üyesi Doç. Dr. Arzu Karahan bu canlılardan elde edilecek ilaçların antibiyotik, antikanser veya yaşlanma karşıtı olarak kullanılabileceğini söyledi.
ODTÜ Deniz Bilimleri Enstitüsü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Arzu Karahan, yaşlanmayan ve haftalık olarak tüm vücut onarımı yapan ilkel omurgalı ascidians grubu deniz canlıları üzerinde 2017’den bu yana ekibiyle birlikte çalışmalar yürütüyor. Karahan, “Yeni tanımladığımız metabolitleri 2 yıllık bir süreçte duyuracağız ve bir kısmının antibiyotik, antikanser veya yaşlanma karşıtı olarak kullanılabileceğini düşünüyoruz.” dedi.
Antalya, Mersin ve Hatay’da 8 ayrı istasyonda yaptıkları çalışmaların ardından canlıların kültür ortamında yaşayabilmelerini sağlayan Karahan ve ekibi, bu canlılardan sağlık ve endüstri alanlarında kullanılabilecek hammadde arayışına başladı. Canlıların kendi kendilerini onarabilme ve yaşlanmama özellikleri üzerine yürütülen projelerde kanserden yaşlanmaya kadar birçok alanda kullanılabilecek ilaç hammaddeleri elde edilmesi hedefleniyor.
Karahan, “Türkiye’de çok farklı türler olduğunu gördük. Bu türlerin üzerinde çeşitli popülasyon genomiğini ve türlerin yapısal ve işlevsel yönlerini incelemeye başladık. Sistem biraz altyapı ve canlıyı yaşatmak için çaba gerektiriyordu. Şu anda yaşatmayı da başardık. Ardından da tüm vücut onarımı çalışmaları başladı.” diye konuştu.
Tür üzerinde, dünyada belirli ve az sayıda enstitünün çalıştığına, Türkiye’de ise sadece kendilerinin ilk kez bu alanda çalışma yürüttüğüne dikkati çeken Karahan, söz konusu canlıların ürettikleri maddelerin, vücutlarının içinde bulunduğunu ve yaşam döngülerinin çok ilginç olduğunu ifade ederek, “Her hafta vücutlarının tamamı yenileniyor, bu yüzden yaşlanma yok ve kan hücrelerinden tüm vücut onarımı yapıyorlar. Düşünün, insanın kan hücrelerini izole ediyorsunuz, oradan tüm bir insan çıkıyor gibi. Bu canlılar hem eşeyli hem de eşeysiz bir şekilde ürüyor. Bizim bildiğimiz anlamda bir yaşlanmaları yok. ‘Kök hücre yaşlanması’ dediğimiz bir yaşlanmadan dolayı ölüyorlar. 3 yıllık ömürlerinin son 3 haftasında yaşlanma belirtileri gösteriyor ve ölüyorlar. Bunu 80 yaşında bir insan olarak düşünürsek 75 yaşına kadar hiçbir yaşlanma belirtisi göstermeden yaşıyor, son 4-5 yıllık bir süreçte yaşlanıyor ve ölüyor.” diye konuştu.
Recep Akdağ: "Sağlıkta dönüşüm AK Parti'nin ilk 10 yılında gerçekleşti"
AKDENİZ’DE SEKİZ TÜR TANIMLANDI
Doç. Dr. Arzu Karahan, biyoçeşitlilik anlamında Akdeniz kıyılarında ascidians grubundan DNA barkodlama yöntemiyle 8 tür tanımladıklarını, bunlardan birinin yeni tür olduğunu, birinin ise yeni tür olma potansiyeli bulunduğunu aktardı.
Yaşlanma konusunda çalışmalarının başlangıç aşamasında olduğunu, tüm vücut onarımı çalışmalarında ise güzel sonuçlar bulduklarını vurgulayan Karahan, "Şu ana kadar yaptığımız çalışmalarımızla daha önce dünyada hiç tanımlanmamış olan yeni metabolitlerimiz var, bunların hangi amaçla kullanılabileceğini araştırıyoruz. Ayrıca daha önce tanımlanmış ve antibiyotik olarak kullanılan, kolesterol üzerine dolaylı ya da direkt olarak etki ederek damar sertliği tedavisinde kullanılan metabolitler tanımladık." diye konuştu.
